Thứ Bảy, 29 tháng 9, 2012

ĐỐI THOẠI

ĐỐI THOẠI là một trong những yếu tố thiết yếu và nền tảng nơi đời sống con người. Đối thoại có một tầm quan trọng việc soi sáng đời sống cá nhân và dung hòa xã hội. Mỗi cá nhân với tư cách là chủ thể cá nhân và xã hội cần đối thoại và được đối thoại. Hơn bao giờ hết, trong một xã hội đa nguyên về văn hóa, tư tưởng, tôn giáo và chính trị đối thoại là sự sống còn của một cá nhân, của một tổ chức, của một cộng đồng và của một quốc gia.
Tuy nhiên, trong thực tế chúng ta nhận thấy đối thoại lại là một công việc rất khó khăn. Ngay cả những người duy ý chí theo đuổi việc đối thoại bằng mọi giá cũng không thể đạt được những kết quả như mong muốn và nhiều khi những kết quả lại phản tác dụng trong việc tìm kiếm những điều tốt chung.
Quả thật, đối thoại cần có những điều kiện cần và đủ. Những điều kiện này cho phép người ta có thể đạt tới những sự dung hòa hay đồng thuận.
Chủ thể đối thoại :
Đi ra khỏi lãnh vực thần bí thiêng liêng nơi đó người ta có thể kinh nghiệm về việc đối thoại với chính mình, đối thoại trong nghĩa thông thường là đối thoại giữa những chủ thể vừa là người phát ngôn vừa là người tiếp nhận. Những chủ thể đối thoại không thể tự nói và tự nghe cho chính mình. Những chủ thể đối thoại là những người bình đẳng trong việc đặt vấn đề. Trong đối thoại không còn tồn tại việc phân biệt “giai cấp” vì nơi đó những chủ thể đối thoại là chủ thể đồng trách nhiệm. Người ta không thể phát ngôn cũng như tiếp nhận một cách vô trách nhiệm. Ở đây chúng ta đang trong phạm trù lý trí : con người lý trí có khả năng xác định những gì là chân – thiện – mỹ ( Đây là yếu tố mà qua đó người ta thường phân biệt sự khác nhau giữa con người và con vật). Khả năng xác định này được thực hiện trong đối thoại.
Đối thoại bằng “lời” :
Từ “đối thoại” được bàn một cách rộng rãi trong triết học. Thuật ngữ này đến từ tiếng Hy-lạp dia-logos. Dia có nghĩa là “thông qua” hay “bằng” ; logos có nghĩa là “lời”. Như vậy, đối thoại là việc dùng “lời” hay thông qua “lời” để trao đổi. Người ta không thể đối thoại bằng gậy gộc, đấm đá hay bạo lực. Gậy gộc, đấm đá hay bạo lực có thể được xem là một thứ ngôn ngữ, nhưng chúng không phải là “lời” trong đối thoại. Trong một xã hội không có “lời” thì chắc chắn không có sự đối thoại. Chính vì thế mà Hiến chương Liên hiệp quốc về quyền cơ bản của con người quy định quyền “tự do ngôn luận và phát biểu” là quyền cơ bản và tự nhiên của mỗi người cho phép mọi người đối thoại với nhau. Một xã hội không có “lời” là một xã hội độc tài. 
Đối thoại trong sự thật :
Người ta có thể trao đổi với nhau bằng lời nửa vời, hời hợt và thậm chí bằng lời che dấu những toan tính cá nhân. Đối thoại chân thực chỉ được thực hiện trong sự thật. Đối thoại trong sự thật đòi hỏi một sự ra khỏi tính chủ quan và những cảm xúc. Người ta cần cởi mở để lắng nghe và kiềm chế những cảm xúc con người nhiều lúc tác động lên việc đối thoại. Hoa trái của việc đối thoại mang tính khách quan, lý lẽ của con tim và lý trí.
Đối thoại là việc đi tìm kiếm điều tốt chung :
Cuối cùng, những cuộc đối thoại không có bất cứ ý nghĩa nào nếu như những chủ thể đối thoại không hướng tới những điều tốt chung. Tư lợi hay việc tìm cách bảo vệ quyền lợi của một nhóm người vì lý do “giai cấp”, “tư tưởng” hoàn toàn phá hủy việc đối thoại. Nói cách khác, không có bất cứ một cuộc đối thoại thực sự nào được thực hiện nếu như những chủ thể đối thoại luôn ở trong tư thế tự vệ, không thể thoát ra khỏi tư tưởng cố hữu được nhào nặn hoặc do đặc quyền đặc lợi chi phối. Con người đối thoại là con người có khả năng tìm kiếm những điều tốt chung. Những điều tốt chung này nhiều lúc có thể phá vỡ những định chế, những cơ chế, những thể chế chính trị không còn phù hợp. Cái quan trọng nhất là điều gì cho phép con người trở nên tốt hơn ngày mai ?
Tóm lại : Đối thoại chỉ tồn tại nơi con người tự do và trong những xã hội dân chủ. Bởi lẽ, chỉ khi mỗi người tự do và ở trong môi trường dân chủ những “lời” mới thật sự được trao đổi. Đối thoại cũng tùy thuộc vào khả năng nhận thức cơ bản của con người trách nhiệm : tôi phải làm gì cho xã hội hôm nay và ngày mai được tốt hơn ? Đời sống trách nhiệm bao hàm những công việc hôm nay và cho con người mai sau không phân biệt sự khác biệt văn hóa, tôn giáo, khuynh hướng chính trị và địa vị xã hội. Đây mới đích thực là một thế giới đại đồng trong đó đối thoại là nền tảng.
Trần Văn Khuê, aa

Thứ Hai, 24 tháng 9, 2012

THẾ GIỚI MONG MANH

Hẳn ai trong chúng ta đều tự hào về thế hôm nay với những thành tựu khoa học, đời sống xã hội văn minh, những phương tiện tiện lợi và các sinh hoạt văn hóa, xã hội, tôn giáo phong phú và đa dạng…. Tuy nhiên, chúng ta lại nhận thấy thế giới này mong manh và dễ vỡ. Hai mặt của một thế giới mập mờ. Những bạo lực, xung đột có thể làm sụp đổ nền hòa bình thế giới và đời sống xã hội trên toàn thế giới bất cứ lúc nào. Những bạo lực, xung đột đang diễn ra đây đó cho chúng ta cảm giác về sự mong manh của thế giới.
Trong muôn vàn hình thức bạo lực khác nhau nơi đời sống con người chúng ta nhận thấy một số điểm nổi bật :
Bạo lực tôn giáo : thế giới Hồi giáo phẫn nộ với bộ phim “Innocence of Muslims”, được xem là sự xúc phạm đối với Hồi giáo.










Bạo lực dân tộc chủ nghĩa : Trung Quốc biểu tình cách cực đoan chống lại người Nhật.











Bạo lực chủ nghĩa không tưởng : những tranh chấp, đàn áp và bắt bớ đây đó trên toàn thế giới phát xuất từ tư tưởng chủ nghĩa không tưởng cực đoan.

Bạo lực văn hóa : gần đây nhiều người Pháp kêu gọi hợp thức hóa hôn nhân đồng tính – thứ hôn nhân có nguy cơ phá vỡ nền tảng hôn nhân tự nhiên và dẫn tới việc loạn luân và đa thê.
Bạo lực môi sinh : sự lạm dụng của con người trong việc khai thác tài nguyên thiên nhiên vì lợi nhuận kinh tế đang dần biến trái đất này là ngôi nhà của nhân loại thành nơi khô cằn thiếu sự sống.












Thế giới như một bức họa với những vệt sáng và bóng tối. Ranh giới giữa ánh sáng và bóng tối, giữa chiến tranh và hòa bình, giữa điều thiện và điều ác rất mong manh. Ai có thể dự đoán tương lai của thế giới ? Chắc chắn không có ai trong chúng ta ! Tuy nhiên, một điều chắc chắn mà chúng ta có thể biết là tương lai của thế giới này tùy thuộc rất nhiều vào mỗi hành động con người - những người thiện chí và hướng thiện.
Trần Văn Khuê, aa



Thứ Sáu, 14 tháng 9, 2012

ĐGH BÊ-NÊ-ĐÍC-TÔ XVI VIẾNG THĂM LI-BĂNG

Hôm nay (14-09) Đức Giáo Hoàng Bê-nê-đíc-tô XVI chính thức chuyến viếng thăm ba ngày (từ ngày 14 tới 16-09) tại Li-băng. Chuyến viếng thăm này được thực hiện trong bối cảnh bạo lực và xung đột tôn giáo và chính trị  tại Li-băng và vùng Trung Đông. Đời sống của các Ki-tô hữu nơi đây rất bấp bênh vì những bạo lực từ phía các cộng đồng Hồi giáo. Ngoài ra, do những căng thẳng chính trị tại đất nước này và vùng Trung Đông nhiều người hy vọng cuộc viếng thăm của ĐGH Bê-nê-đic-tô XVI mang lại một tín hiệu hòa bình.
Chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng được mong đợi là chuyến viếng thăm của “sự hòa giải và xây dựng nền hòa bình” tại Li-băng và vùng Trung Đông. Trong bài diễn văn, sau khi đặt chân xuống sân bay quốc tế Rafiq Hariri, với sự hiện diện của các nhà lãnh đạo Li-băng trong đó có Tổng thống nước Cộng hòa Li-băng, các Thượng phụ Chính Thống và Giám mục Công Giáo và đại diện của các cộng đồng tôn giáo Đức Giáo Hoàng đã kêu gọi sự cộng tác và hòa giải : “Sự hiện diện của quý vị cho thấy sự quý mến và tinh thần hợp tác mà quý vị mong muốn khuyếch trương giữa tất cả mọi người trong sự tôn trọng lẫn nhau. Tôi cám ơn về những nỗ lực này của quý vị và tôi tin chắc rằng quý vị tiếp tục tìm kiếm những con đường hiệp nhất và hòa hợp.”
ĐGH Bê-nê-đíc-tô XVI xác định chuyến viếng thăm của ngài tới Li-băng “như một khách hành hương vì hòa bình, như một người bạn của Thiên Chúa và là một người bạn của mọi người”. Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh đời sống chung hòa hợp và bao dung chỉ được thực hiện nếu như nó được bén rễ sâu nơi Thiên Chúa là Đấng muốn cho mọi người là anh em với nhau.
Trần Văn Khuê, aa

Chủ Nhật, 9 tháng 9, 2012

GIÁO HỘI PHẢI THỰC HIỆN SỰ THAY ĐỔI TRIỆT ĐỂ

Sau khi Đức Hồng Y Carlo Maria Martini, nguyên Tổng giám mục Milanô, qua đời vào ngày 31 tháng 08 năm 2012, ngày 01 tháng 09 tờ Le Corriere della Serra cho đăng bài phỏng vấn với Đức Hồng Y trong đó ngài khuyến khích Giáo Hội phải “thực hiện sự thay đổi triệt để”. Bài phỏng vấn này được coi là lời di chúc cuối cùng của Đức Hồng Y Carlo Maria Martini. Tờ nhật báo Công giáo La Croix đã đăng lại những trích đoạn của cuộc phỏng vấn này như sau :
“Giáo Hội mệt mỏi. Nền văn hóa chúng ta đã già nua, những ngôi thánh đường rộng lớn, các cơ sở tu trì trống rỗng, bộ máy quan liêu của Giáo Hội phát triển. Những nghi lễ và y phục của chúng ta khoa trương (…). Chúng ta đang trong tình trạng của người thanh niên giàu có bỏ đi với sự buồn bã khi được Chúa Giêsu mời gọi làm môn đệ. Tôi biết rằng từ bỏ tất cả là điều rất khó khăn. Nhưng ít nhất chúng ta có thể tìm kiếm những con người tự do và lưu tâm tới người lân cận như Đức giám mục Rômêrô và những tu sĩ dòng Tên tử đạo của Salvađo. Đâu rồi những anh hùng gợi hứng cho chúng ta ? Chúng ta không thể đứng ở những giới hạn của pháp chế trong bất cứ trường hợp nào (…). Trong Giáo Hội hôm nay tôi thấy có nhiều tro bụi che khuất những than hồng mà đôi khi tôi cảm thấy bất lực. Làm sao chúng ta có thể giải phóng những than hồng để làm bừng cháy ngọn lửa tình yêu ? (…) Tôi khuyên Đức giáo hoàng, các Giám mục tìm kiếm mười hai con người nằm “ngoài cơ chế” đặt vào trong các vị trí chiến lược gần với người nghèo và người trẻ. Những người này thực nghiệm những điều mới mẻ. Chúng ta cần sự tiếp xúc này với những con người cháy bỏng để Thánh Thần được truyền đi khắp nơi.
Lời khuyên đầu tiên của tôi là sự hoán cải. Giáo Hội phải nhìn nhận những sai lỗi của chính mình và thực hiện sự thay đổi triệt để, bắt đầu từ Giáo hoàng và các Giám mục. Phải bắt đầu với những vấn đề về tình dục và thân xác. (….) Chúng ta tự hỏi nếu như người ta còn nghe những lời khuyên dạy của Giáo Hội nữa hay chăng về vấn đề tình dục. Trong lãnh vực này Giáo Hội còn giữ quyền bính quy chiếu hay chỉ là bức biếm họa cho các phương tiện truyền thông đại chúng ?
Lời khuyên thứ hai của tôi là lắng nghe Lời Chúa. (…) Chỉ ai đón nhận Lời này trong tâm hồn mới có thể giúp canh tân Giáo Hội và biết đáp trả cách đúng đắn những đòi hỏi cá nhân. Không phải giáo sĩ hay Giáo luật có thể thay thế chiều sâu của con người. Tất cả những điều luật, giáo điều chỉ được trao ban cho chúng ta để minh định con đường nội tâm và giúp phân định tiếng gọi của Chúa Thánh Thần.
Cuối cùng, đối với tôi, các bí tích không phải là những công cụ kỷ luật, nhưng là sự nương tựa cho việc chữa lành con người qua những yếu đuối trong cuộc sống. Chúng ta trao ban các bí tích cho những ai cần sức mạnh mới ? Tôi nghĩ cho tất cả những người ly dị và những gia đình tái hợp hôn. Họ cần được sự bảo trợ đặc biệt. Giáo Hội bảo vệ sự bất khả phân ly của hôn nhân. Đó là một ân huệ cho những hôn nhân, gia đình đạt được điều đó. (…) Sự lưu tâm mà chúng ta dành cho các gia đình tái hợp hôn mang tính quyết định về sự gần gũi của Giáo Hội với thế hệ con cái của các gia đình này. Một người phụ nữ bị chồng ruồng bỏ tìm gặp  một người bạn đời mới biết chăm sóc mình và những đứa con. Tình yêu thứ hai này thành công. Nếu gia đình này bị phân biệt đối xử, người mẹ và những đứa con sẽ bị ruồng bỏ. Nếu những cha mẹ này cảm thấy ở ngoài Giáo Hội, không được Giáo Hội nâng đỡ, Giáo Hội sẽ đánh mất những thế hệ tương lai. (…) Đòi hỏi tiếp nhận những người ly dị cho việc rước lễ cần được lưu tâm. Làm sao Giáo Hội có thể đến trợ giúp với sức mạnh của các bí tích cho những ai trong hoàn cảnh gia đình phức tạp ? (…)
Giáo Hội trễ bước 200 năm. Chúng ta sợ ? Sợ thay vì can đảm ? Đức tin, niềm tin tưởng, sự can đảm là những nền tảng của Giáo Hội. Chỉ có tình yêu mới chiến thắng sự mệt mỏi. Từ nay tôi thấy rõ điều đó với tất cả mọi người xung quanh tôi.”

Trần Văn Khuê, aa